Grote Trappen en Kraanvogels oktober 2024

Brandenburg is een deelstaat in het oosten van Duitsland, de voormalige DDR. Brandenburg is met 86 inwoners per vierkante kilometer dun bevolkt. Duitsland in zijn geheel heeft een bevolkingsdichtheid van 227,2 inw./km². De staat is groot, maar heeft dus weinig inwoners. In het midden ligt de enclave Berlijn, de hoofdstad van Duitsland. Berlijn was tot 1920 onderdeel van Brandenburg, maar vormt nu een eigen deelstaat. Door de uitgestrektheid en vele natuurgebieden leven er veel vogelsoorten waaronder de Kraanvogels en Grote trappen van profiteren!

Vrijdag 11 oktober 2024
Rond 09.45 uur verzamelen we in Deventer, in de Stationsstraat. Voor 10.00 uur is iedereen er en zijn we klaar voor vertrek. Na een uurtje rijden we Duitsland binnen. De reis verloopt redelijk voorspoedig, mede dankzij het mooie weer. We hebben 2 tussenstops bij Bad Oyenhausen en bij Helmstedt. Bij Helmstedt wordt alvast en Zwarte Roodstaart in het monument gespot.

Foto: Frits

Daarna gaan we onze 1 stop bij een kijkhut bij Nauen. Daar worden gelijk de 1^e groepen Kraanvogels gespot. Die gaan we komende dagen vaker zien! 

Na het ophalen van 2 medereizigers bij het station in Nauen vervolgen we onze reis richting hotel om het 'binnenvallen’ van de Kraanvogels op hun slaapplaatsen te aanschouwen. We zien grote groepen voorbij komen! 

Het kan haast niet beter. Rond 18.30 uur komen we bij het hotel aan en kunnen om 19.30 uur van onze maaltijd genieten.

Na een heerlijk diner gaan we na een lange en vermoeiende dag naar bed, want morgenochtend om 06.50 uur staat voor de liefhebbers het eerste deel van de dag op het programma: de Kraanvogels die hun overnachtingsgebied massaal verlaten om naar hun foerageergebied te trekken.

Zaterdag 12 oktober 2024 
Rond 07.00 uur staan alle deelnemers klaar voor de ochtendronde. We vertrekken met de bus naar ‘Am Denkmal’. Een groot monument ter nagedachtenis aan Kurfürst Friedrich Wilhelm, die in 1675 een veldslag met Zweden ‘gewonnen’ heeft. Tot zover de cultuur.

Het weer is goed en door de temperatuurverschillen is er veel mist over de velden te zien. Het uitzicht met op de opkomende zon vergoed veel. Daarnaast zien we een enorme hoeveelheid Kraanvogels die lang en overtrekken met hun kenmerkende roep.

De Kraanvogels verlaten het gebied. De aantallen zijn spectaculair, en het geeft een goede indruk van de aantallen die er zijn. En bovendien de geluiden van deze groepen zijn prachtig om te horen. Verder worden er in het bos rondom het ‘Denkmal’ een aantal waarnemingen gedaan, waaronder een Grote Bonte Specht.

Wat is het toch bijzonder dat geen dag er hetzelfde uitziet. Er zijn ook grote groepen ganzen, vooral grauwe ganzen te zien. En dat is nog maar het begin van de dag! Na snel even bijgetankt (qua brandstof en natuurlijk koffie) spot ik op de weg terug nog enkele Kraanvogels mooi in de zon.

Even na 09.00 uur vertrekken we richting het gebied waar de Grote Trappen zich ophouden. Na een klein uur rijden komen we bij het Grote Trappengebied. Op de eerste bekende plaatsen staat nog mais. Op de landbouwgronden spotten toch ook de 1^e foeragerende Kraanvogels met jong.

Bij de 1^e hut in het bekende Trappengebied zijn geen Trappen waar te nemen. Reen zijn er voldoende. Daarnaast wordt er een blauwe kiekendief gespot. Opvallend is de geringe hoeveelheid gorzen e.d. . Ook op andere reizen doet zich dit fenomeen dit jaar voor. Het blijkt een bijzonder jaar te zijn qua vogeltrek. We kunnen niet alles sturen.

Het blijkt dat het een echte zoektocht wordt om de Trappen te spotten. We rijden verder naar de volgende hut. Bij de hut zien we een Klapekster. We zien ook een mannetje en vrouwtje blauwe kiekendief, maar zijn te ver weg om op de foto vast te leggen.

Aangezien er tot nu toe geen Grote Trappen zijn waargenomen, moeten we nu echt op zoek. Na diverse pogingen lukt het ons uiteindelijk om toch Grote Trappen waar te nemen. Weliswaar op een redelijke afstand, maar dichtbij genoeg om wat ‘bewijsplaatjes’ te schieten. Het is uit eindelijk toch gelukt! 

Na deze stop keren we weer terug richting hotel, om vervolgens richting visvijvers te gaan. Onderweg ‘scoren’ we nog wat Kraanvogels op de landerijen.

Vlakbij het dorp waar we overnachten bevindt zich een mooi waterrijk gebied, waar veel ganzen en eenden overwinteren. De rondwandeling leverde ons een aantal nieuwe waarnemingen op, zoals vele soorten eenden, maar daarnaast pikken we ook het geluid van baardmannetjes op. Verder zien we veel tafeleenden, krakeenden, en diverse grote zilverreigers om vervolgens te stuiten op Dwergaalscholvers. Na enige twijfel of die hier wel voorkomen, wordt het ook nog eens bevestigd door een Duitser die hier vaker komt.

Na ons bezoek aan de visvijvers gaan we via het hotel naar de invallende Kraanvogels te kijken die weer terugkeren naar hun slaapplaatsen. Daar spotten we ook nog een vos.

Na het overheerlijke diner hebben we de soortenlijst van 2 dagen bijgewerkt en het programma van de volgende dag besproken. 

Zondag 13 oktober 2024 
Rond 07.00 uur staan degene die de regen willen trotseren klaar voor de ochtendronde en we vertrekken met de bus naar een nieuwe plek aan het einde van het dorp. Het blijkt toch droog te worden. Er is helaas geen mooie zonsopgang (leuk voor de foto’s), maar de Kraanvogels komen wel vlak over ons hoofd als tegenprestatie. Voor foto’s is het best nog wel donker, maar het lukt om toch een paar plaatjes te schieten en te genieten van alle geluiden.

Vervolgens keren we terug naar het hotel en na het uitgebreide en goedverzorgde ontbijt worden de lunchpakketten ingeladen en vertrekken we rond 09.00 uur naar de Gülper See.

We rijden het dorp uit en komen al snel weer Kraanvogels tegen die foerageren in omliggende akkers.

We vervolgen onze weg en zien tot onze verrassing onderweg een Zeearend die achtervolgt wordt door 2 kraaiachtigen, hoogstwaarschijnlijk raven. Na een noodstop gaan we snel de auto uit, maar door het opjagen is de Zeearend al zover weg, dat een foto maken niet meer mogelijk is. Het was zeker een volwassen exemplaar, aangezien de witte band op de staart duidelijk zichtbaar was.

Vervolgens verder naar de Gülper See, dat een belangrijk rust- doortrek- en overwinteringsgebied is voor veel water en wadvogels. Bij aankomst zien we de aanwezige molen (https://ferien-im-havelland.de/windmuehle-bockwindmuehle-und-vogelwarte-prietzen/) (NABU beschermd gebied Gülper See).

In de winter vind je hier grote aantallen Brandganzen, Rietganzen, Kol- en Grauwe Ganzen. En veel eenden en eventueel Zeearenden. We starten aan de zuidoever. We lopen langs de zuidoever van waar je goed het meer kunt overzien en aan de andere kant van het pad bos hebt.

Recht over het meer uitkijkend worden vele waarnemingen gedaan. We zien Grote Zilverreigers, Kievit, Krakeend, Wintertaling, Smient, Wilde Eend, Meerkoeten en niet te vergeten veel soorten ganzen, zoals Kolgans en Grauwe Gans. De Rietganzen lijken nog niet gearriveerd te zijn. Vervolgens wordt er een overvliegende Visarend en Torenvalk gespot.

Foto: Frits

We zien ook nog heeeeeel ver weg een Zeearend, maar dat is niet noemenswaardig.

In het bos achter ons doen we enkele waarnemingen, maar zoals eerder gezegd is de influx van zangvogels e.d. niet groot. In het bos achter ons is het niet heel erg druk met vogels, maar we zien toch nog een Grote Bonte Specht (en na achteraf blijkt) een Glanskop. Dit na de fotobewerking en het tegenlicht wat weghalen.

Ook andere natuurverschijnselen worden gezien, zoals een eekhoorn en uiteraard voor deze tijd: paddenstoelen.

Halverwege nuttigen we onze lunch en kan iedereen even bijkomen van de indrukken. Zo rond 13.00 uur hebben we alles gezien en vertrekken we naar het een ander deel van de Gülper See. Bij de vistrap en waar de Gülper Havel bijna in de Gülper See uitkomt. Hier zijn mannen aan het vissen, dus worden er geen bijzondere waarnemingen gedaan behalve een Blauwe Reiger een overvliegende Rode Wouw en wat andere ‘vreemde vogels’.

Op de terugweg spotten we uiteindelijk toch nog een paar Toendra Rietganzen. Na al deze indrukken is het tijd voor echte koffie. Daarvoor zouden we naar de Italiaan gaan, maar die is helaas wegens een verbouwing gesloten. Dus gaan we richting hotel. Hier is de mogelijkheid voor iedereen om eigen keuzes te maken, maar we gaan ook nog een keer naar de Kraanvogeltrek kijken.

Op de plek waar we naar de trek kijken komen er weer massaal Kraanvogels over. Na alweer een overheerlijke diner hebben we de soortenlijst bijgewerkt en het programma van de volgende dag besproken.

Maandag 3 oktober 2022
Vandaag is het onze laatste dag. We vertrekken vroeg, zodat we op tijd bij het treinstation in Nauen zijn en op de terugweg nog 1 stop kunnen maken om vogels te kijken. Deze wordt normaliter overgeslagen, omdat het meestal te vochtig is om het gebied te bereiken, maar we gaan in ieder geval kijken hoe het er nu voorstaat. Dus rond 08.00 uur staat iedereen klaar voor vertrek. Het weer is goed.

Na het treinstation in Nauen is het ongeveer een uur rijden en komen we bij de locatie, in de buurt van Netzen. We gaan richting de uitkijkpost. Daar zien we pijlstaarten, Slobeenden, Krakeenden, Smienten, Wintertalingen, Kuifeenden, Grote Zilvereigers. Vlakbij de hut zien we een Zwarte Ruiter in winterkleed die in eerste instantie als Tureluur wordt geduid. Net als we willen terugkeren zien we een jonge Zeearend vliegoefeningen doen (landen op een paaltje) terwijl hij wordt opgejaagd door een Bonte Kraai.

Na deze mooie afsluiter, vol van alle indrukken en waarnemingen, gaan we weer op pad en zijn met een aantal tussenstops zo rond 16.00 uur weer terug in Deventer.

Met dank aan een ieder die meegereisd is.

Klaas Visser - Inezia Tours