Plancius dag 12 "Het naprogramma"

Op 6 juni ligt de Plancius aan de kade in Longyearbyen, de enige nederzetting van formaat op Spitsbergen. Na een laatste ontbijt ontschepen we omstreeks 9 uur in de ochtend. Er wordt afscheid genomen van de mensen die direct naar huis vliegen en de mensen die aansluitend op de North Atlantic Odyssey nog een prachtige Polar Bear Special gaan maken langs de noordelijke kusten van Spitsbergen-eiland en het oostelijker gelegen eiland Nordaustlandet.

Van de Inezia Tours-groep blijft een grote groep mensen nog een drietal dagen in Longyearbyen. De Inezia Tours deelnemers worden naar de verschillende hotels gebracht en verkennen veelal tijdens de middag het centrum van Longyearbyen. Mensen bezoeken het museum, eten een lekker maal in één van de eettentjes die het centrum kent of lopen naar de befaamde hondenkennel waar zich tussen de hokken van de sledehonden, een Eidereend-kolonie heeft gevestigd. De eenden zitten hier wat veiliger voor de eieren-rovende Poolvos, die wijselijk de aanslaande honden vermijdt en over het algemeen bij voorkeur elders zijn kostje bij elkaar scharrelt. De Eidereenden zijn tot op enkele meters te benaderen en het kenmerkende geluid van de baltsende mannetjes is heerlijk. Een Koningseider heeft zich verstopt in de kolonie, een welkome verrassing voor de vogelaars.

Inezia Tours organiseert dagelijks excursies naar de plekken, die over het beperkte wegennet zijn te bereiken. Veel deelnemers besluiten daarnaast aan te monsteren op schepen die dagtochten organiseren, met name dieper het Isflorden in, richting de Russische nederzetting en verlaten kolenmijn Pyramiden. Tijdens deze laatste tochten ziet men van grote afstand een IJsbeer en treft men ook een groep van enkele tientallen Beluga’s!

Op de excursies van Inezia Tours worden veel van de specialiteiten van de Spitsbergse avifauna waargenomen. Hoogtepunten zijn het heerlijke geluid van de enorm grote kolonie Klein Alken, de franjepoten in Adventalen, baltsende Roodkeelduikers, Paarse Strandlopers in zomerkleed, de baltsroep van de Bonte Strandlopers en Koningseiders die zich van korte afstand laten zien. Poolvosjes laten zich geregeld zien in de kolonie Kleine Alken en in de vallei vlak achter het hotel Coal Miners. In werkelijk het aller lelijkste stukje van het hele Arctische gebied, de koolhaven van Longyearbyen, ligt zowaar een rustend groepje Walrussen op het strandje. Opvallend dat we in de afgelopen jaren steeds meer Walrussen zien in en rond Longyearbyen.

Terugkijkend op deze North Atlantic Odyssey begin ik met enkele teleurstellingen. De landing op Jan Mayen kon geen doorgang vinden, ondanks de rustige weersomstandigheden. Deelnemers zagen vanaf de Plancius dat de golven hoog stuksloegen op het strand en dat geen enkele mogelijke landingsplek gevrijwaard was van deze ruwe branding. Begrip alom derhalve, maar daarom niet minder spijtig. Ook de weersomstandigheden bij het Groenlandse pakijs met een dag mist en een dag behoorlijke storm gooiden roet in het eten. Te slecht weer om nog hoop te hebben IJsberen aan te treffen op de botsende ijsschotsen en zelfs zeehonden lieten zich mondjesmaat zien. De natuur waar we tijdens deze reis zo naar op zoek zijn, liet zich dus ook van haar wilde kant zien…

We hebben evenwel enkele mooie landingen kunnen maken, zoals in Aberdeen en een werkelijk prachtige dag mee mogen maken op het afgelegen eiland Foula. We scoorden een zeehonden-grandslam tijdens deze reis (alle 6 mogelijke soorten en daar kun je ook nog de Walrus bij optellen). We wisten liefst 26 zoogdiersoorten te zien, waaronder liefst 14 soorten ceteceans (walvisachtigen)! Vanzelfsprekend werd een deel van de walvisachtigen alleen gezien door de fanatiekelingen op het dek, maar ook voor de deelnemers die de voorkeur gaven aan de lezingen in de lounge of wat rust-momenten inbouwden, was erg veel haalbaar: Bultrug, Noordse Vinvis, Orka, Griend, Noordelijke Butskop, Tuimelaar, Witsnuitdolfijn en Witflankdolfijn. Een respectabel aantal van liefst 114 vogelsoorten kwam voorbijvliegen! Hoogtepunten zijn vermeld in de eerdere hoofdstukken van het reisverslag van deze reis.

Qua natuurbeleving dus best behoorlijke successen, maar we moeten ook de menselijke kant van het verhaal niet vergeten. We zien eigenlijk elk jaar dat mensen tot rust en tot zichzelf komen, terwijl ook het groepsproces altijd fascinerend is om te zien. De eerste dag schuifelen mensen wat onwennig de Plancius op, maar al snel zie je mensen tot elkaar komen. Hoe fanatiek of relaxed mensen de natuur beleven maakt eigenlijk niet zo veel uit: je reist met gelijkgestemden. Mensen die avontuur zochten en het aandurfden naar de meest afgelegen uithoeken van Europa te reizen. De wildernis in haar meest pure vorm willen ontmoeten: een garantie voor goede gesprekken tijdens de maaltijden aan boord of de rustmomenten in de lounge.

Eric en ik willen alle deelnemers bedanken voor weer een gedenkwaardige tocht! Het was een voorrecht om twaalf dagen door te brengen op dat heerlijke schip, de Plancius. Een voorrecht om te reizen in de voetsporen van de walvisvaarders uit de 17^de eeuw. Hoe moet dat geweest zijn voor die jongemannen uit pakweg Krommeniedijk of De Rijp: in kleine houten schepen van de gebaande paden af richting de Noord? En zeker een voorrecht om met zo’n fijne groep reizigers de Arctische Oceaan te bevaren! Heerlijk!

Mijmerend over de verdwenen deining, de rond het schip hangende Noordse Stormvogels en dat ultieme geluid van de Arctic: de roep van de Roodkeelduikers, maar weer een heel dik pak aan herinneringen rijker!

Tot volgend jaar!