Een ode aan de Tapuit

Ik heb het wel eens geprobeerd, op een bankje voor een strandtent, ergens in het vroege najaar, aan een niet-vogelaar het wonder van de magische vogeltrek uit te leggen. Ik lulde spreekwoordelijk de blaren op mijn tong, maar heel veel verder dan een klein beetje de schouders ophalen, kwam mijn gespreksgenoot niet. Om de situatie niet uit de hand te laten lopen, besloot ik mijn poging te staken. Voordat je het weet, begint zo’n niet-vogelaar immers over Nils Holgersson en dan ben je verder van huis.

Precies op dat moment vloog een Goudhaan vanuit zee exact op ooghoogte tussen ons door om vervolgens op een balkje onder het strandterras zwaar puffend en steunend halfdood te gaan zitten zijn. Met dat ultraschattige wit om het oog, onderschat je zo’n Goudhaan per definitie, maar vergis je niet! Het zijn aandachtstrekkers eersteklas, 9 cm lang en dan geregeld met een rechtopstaand goudgeel kuifje doen alsof je de hele wereld aan kan. Histrionisch heet dat geloof ik in de psychologie. Ik verdacht die gouden haan daarom dat hij mij had horen praten over de vogeltrek en net uit het zicht een meter of 40 de zee was opgevlogen om vervolgens als een ondermaatse B-acteur zijn meeslepende voorstelling van onder de linkervleugel te schudden.

Het kwam voor mijn toehoorder echter zeer overtuigend over, na een paar minuten begon het vogeltje te eten. Een spinnetje links en twee insectjes rechts: de gemiddelde goudhaanmaag is sneller gevuld dan de kleinste kinderhand. Het kwartje viel bij de niet-vogelaar: plotseling zag hij de magie van de vogeltrek met eigen ogen. 100+ kg Hollandse welvaart op het gebied van overtuigingskracht moeiteloos verslagen door een mini-vogeltje met een biomassa van en kleine 6 gram. Die magische vogeltrek…

Hier in de noordelijke Atlantische Oceaan zijn enkele indrukwekkende voorbeelden te vinden van de vogeltrek:

• De Grauwe Franjepoten die op Shetland-eilanden broeden, overwinteren deels in de Grote Oceaan ten westen van Zuid-Amerika.
• In het najaar vliegen grote aantallen Grauwe Pijlstormvogels door het gebied dat we tijdens deze tocht bevaren. Ze broeden op eilanden ten zuiden van Zuid-Amerika en deze jongens leggen per jaar dus tientallen duizenden kilometers af!
• Veel mensen kennen het verhaal van de Noordse Stern die elk jaar twee keer van pool tot pool vliegt om op de zuidelijke route ergens onder Zuid-Afrika 1 slag de linkervleugel stil te houden, zodat ze ergens onder Nieuw Zeeland eindigen.

Maar een andere ster is de Groenlandse Tapuit, een zangvogel met een imposante trekroute! Overwinterend in Centraal Afrika om dan Europa, Verenigd Koninkrijk en IJsland als stepping stones te gebruiken richting de broedgebieden op Groenland. We hebben tijdens elke North Atlantic Odyssey wel 1 of enkele Tapuiten aan boord. Vanmorgen in een flinke regenbui na een redelijk onstuimige nacht, vloog een Tapuit langere tijd met het schip mee! Dapperheid en onverzettelijkheid in het kwadraat, uit de richting geslagen door het lagedrukgebied dat ook ons schip en haar passagiers de afgelopen 24 uur behoorlijk heeft lastig gevallen.

De Tapuit was niet alleen: ook een Watersnip en een Regenwulp zochten het schip op voor enige beschutting op de open oceaan.

Halverwege de dag luwde de deining en hebben we kunnen genieten van een jager-bonanza eerste klas. Kleinste, Kleine, Middelste en Grote Jager werden bijgeschreven op de daglijst, enkelen in indrukwekkende aantallen! Een Jan-van-Gent werd fanatiek achtervolgd en pardoes in de staartveren gehapt door een Grote Jager.  Zo, die had wat uit te leggen aan zijn vrouw bij thuiskomst in de kolonie. Prachtig en indrukwekkend, maar in mijn ogen was de hoofdrolspeler vandaag de kleine dappere Tapuit!

Tot morgen!