Reisverslag North Atlantic Odyssey 2024
  • Reisverslagen
  • 1 juni 2024
  • Willem Visser

Plancius dag 7 “Jan Mayen”

De Atlantische Oceaan kent vele eilanden. Vele van deze eilanden zijn prachtig, zoals bv. Fernando do Noronha of het door ons deze reis bezochte Foula, maar onderschat bijvoorbeeld ook ons eigen Texel niet. Er zijn echter ook enkele eilanden van de mythische buitencategorie. Weinig en erg lastig te bezoeken afgelegen eilanden met een prachtige geschiedenis of een overdaad aan natuur. Ik noem bijvoorbeeld South Georgia, Inaccessible Island en Gough Island in het verre subantarctische zuiden. Stuk voor stuk juweeltjes die niet of extreem lastig zijn te bezoeken of met hun overweldigende natuur een diepe en blijvende indruk op ons maken. Hier in het verre noorden op de grens van Noorse Zee en Groenlandzee ligt ook zo’n heerlijk eiland, zeker voor ons Nederlanders: Jan Mayen!

Onbevestigde verhalen geven aan dat mogelijk de Ierse monnik Brandaan dicht bij het eiland is geweest en dat ook de Vikingen op de hoogte waren van het bestaan van dit eiland en het ‘Svalbard’ (‘koude kust’) noemden. De 17de -eeuwse walvisvaarder Thomas Edge beweerde, waarschijnlijk volstrekt ongegrond,  dat William Hudson het eiland ontdekte in 1608. De eerste bevestigde ontdekking vond plaats in de zomer van 1614 toen de Nederlanders Jan Janszoon Kerckhof en Jan Jacobsz May van Schellinkhout het eiland achter elkaar bezochten. De befaamde cartograaf Willem Blaeu gaf het eiland de naam Jan Mayen in zijn befaamde Zeespiegel-atlas uit 1620.

In 1633 besloot de Noordsche Compagnie een groep mannen te laten overwinteren om hun gebouwen en andere bezittingen te beschermen tegen plundering door rivaliserende (met name Baskische) walvisvaarders. De mannen stierven onder erbarmelijke omstandigheden aan scheurbuik.

Het afgelegen eiland wordt ook tegenwoordig nog maar zelden bezocht. Het eiland is schitterend ruig en bestaat voor een groot deel uit de Beerenberg: 2.277 meter hoog en de meest noordelijke actieve vulkaan in de wereld. We komen uit zuidoostelijke richting aanvaren en de aanblik van de ruige kusten, kliffen en vulkanisch gesteente is indrukwekkend. Gisteren tijdens de recap hebben we al te horen gekregen dat een landing, ondanks de nog altijd zeer rustige omstandigheden, zeker onzeker te noemen is. De deining eindigt precies op het strand en als we de expeditie-staf een poging zien wagen met de Zodiac de kust te benaderen vrezen we het ergste.

De door de wol geverfde expeditieleider Jan Belgers roept iedereen bijeen in de lounge om ons bij te praten. Hij spreekt al snel uit dat we niet op Jan Mayen kunnen landen. Potverdikkie Jan, wat een koevoet van een zin. Woorden als ‘niet’ en ‘kunnen landen’ moet je toch niet met elkaar willen combineren. Jan is er echter ook een meester in om stapsgewijs uit te leggen waarom dingen wel of in dit geval niet kunnen. Het is een balanceer-act van de bovenste plank, maar Jan krijgt het moeiteloos voor elkaar begrip los te weken voor de beslissing, immers veiligheid voor alles. Hij krijgt het zelfs voor elkaar na deze teleurstellende boodschap applaus te krijgen. Maar het is toch ook een beetje iets van dat als je arm geamputeerd wordt dat je heel erg opgelucht bent dat je toch al niet piano kon spelen.

We wenden de steven richting het ijs, ruim een dag varen. We zien een groepje Witsnuitdolfijnen en vele groepjes Butskoppen. Daarnaast hebben we vandaag in grotere aantallen kennis gemaakt met hoog-arctische vogels: Kleine Alk, Dikbekzeekoet en meer en meer donkere Noordse Stormvogels. En passant pikken we Kleinste Jagers, Middelste Jagers en Grote Jagers mee. Dit allemaal hebben we wel verdiend tijdens het verwerken van onze teleurstelling. Morgenmiddag komen we bij het pakijs oostelijk van Groenland; straks lekker slapen met onze soorten-wensenlijst voor morgen onder de kussens. Tot morgen!


6 Reacties

  • Gravatar for Marije

    Marije

    52 dagen geleden

    Fijn inderdaad: veiligheid voor alles! Dank jullie wel daarvoor. En daarbij… wie spelen er überhaupt allemaal piano?🤷‍♀️😉

  • Gravatar for Elisa

    Elisa

    54 dagen geleden

    Zeker jammer, maar veiligheid gaat boven alles. Wat een prachtige reis maken jullie! Al veel prachtige vogels en orca’s gezien! En wat een mazzel met het weer.
    Veel plezier en genieten van het pak ijs 😄

  • Gravatar for Marco

    Marco

    54 dagen geleden

    Op de Noordzee met een speedboot door de branding van en naar het strand varen is, met de nodige ervaring, niet al te moeilijk. Met de buitenkans van zo’n langdurig rustige zee/oceaan en een Zodiac had een landing op Jan Mayen er wellicht toch wel in kunnen zitten. Hoe dan ook begrijp ik Safety for all.

  • Gravatar for Marlies

    Marlies

    54 dagen geleden

    Wat niet gaat, dat gaat niet. Dank voor de goede zorgen van de expeditie leiding voor de gasten, namens alle achterblijvers ;) alle nieuwe vogels hebben de teleurstelling vast goedgemaakt!

  • Gravatar for Annie

    Annie

    54 dagen geleden

    Nou, dat is inderdaad jammer, maar veiligheid voor alles.
    Goede reis richting pakijs!!

  • Gravatar for Nelly

    Nelly

    55 dagen geleden

    Och wat sneu. Het is zo'n pracht belevenis om op Jan Mayen te lopen. Ik wens allen voor morgen veel pakijs-plezier en prachtig licht, met veel robben die aan het 🌞🌞zijn.